Κυριακή 3 Ιουνίου 2018

Πρόσκληση στην εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματός μας


Θεατρικό: "Ο Αμερικάνος" του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

To πρόγραμμά μας είχε ως στόχο όχι τη νεκρανάσταση της παράδοσης αλλά την ανακάλυψή της και τη διατήρησή της, αφού η παράδοση είναι ζωντανή και υπάρχει γύρω μας αρκεί να μπορούμε να την αναγνωρίσουμε και να την καλωσορίσουμε στη ζωή μας. Μέσα από χορούς, τραγούδια, μουσικά θεατρικά δρώμενα, παιχνίδια, ήθη και έθιμα ανακαλύψαμε το παρελθόν και ομορφύναμε το παρόν.
Το ενδιαφέρον μας τράβηξε το θέμα της ξενιτιάς με τους καημούς και τους πόνους της γιατί η παράδοση δεν ήταν δυνατό να μην ασχοληθεί με την αποδημία και τον γυρισμό του ξενιτεμένου που είναι άλλωστε και χαρακτηριστικό γνώρισμα των Ελλήνων από την αρχαιότητα ως σήμερα.
 Τα τελευταία χρόνια μάλιστα λόγω της οικονομικής κρίσης η ελληνική κοινωνία ζει για μια ακόμη φορά τον πόνο του ξενιτεμού νέων ανθρώπων μορφωμένων που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους, την οικογένεια τους και μεταναστεύουν στο εξωτερικό για ανεύρεση εργασίας.
Σκεφτήκαμε, λοιπόν, να δραματοποιήσουμε το διήγημα «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ένα διήγημα με θέμα τη ξενιτιά, θέμα επίκαιρο όσο ποτέ και να το συνδέσουμε με το παρόν.

Τον χορό δεν τον αφήνω!



Συμμετοχή σε Μαθητικό Συνέδριο με θέμα την Τέχνη

Η ομάδα μας μας έλαβε μέρος στο 2ο μαθητικό συνέδριο με τίτλο «Δημιουργική μάθηση με τη συμβολή των Τεχνών» που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 15 Μαΐου 2018 στο Δημοτικό Πολύκεντρο του Δήμου Νέου Ηρακλείου. Τη διοργάνωση του συνεδρίου είχαν αναλάβει από κοινού οι Σχολικές Σύμβουλοι Μαρία Κωττούλα ΠΕ02, Β΄ Αθήνας και Χριστίνα Παπαζήση ΠΕ04, Γ΄ Αθήνας, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Β΄ Αθήνας, το 1ο ΓΕ.Λ. Ηρακλείου και την Επιστημονική Μονάδα "Τέχνες" του ΙΕΠ.
Οι μαθητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα
• παρουσίασαν δύο αποσπάσματα από τη δραματοποιημένη διασκευή του διηγήματος «Αμερικάνος» του Αλ. Παπαδιαμάντη και παράλληλα μια επιγραμματική αναδιήγηση του συνόλου του έργου, επιχειρώντας τον συσχετισμό του με το φαινόμενο του "brain drain" (=αποδημία μορφωμένων Ελλήνων στο εξωτερικό) που χαρακτηρίζει την εποχή μας.
• τραγούδησαν ζωντανά το τραγούδι «Τα άστρα στήσανε χορό» που συνέθεσαν οι ίδιοι εμπνεόμενοι από τους παραδοσιακούς χορούς και τον έναστρο ουρανό, με σκοπό να αναδείξουν με έναν ευφάνταστο τρόπο τη σημασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και την ανάγκη διατήρησης και προστασίας της.

Για την παρουσίαση του προγράμματος του συνεδρίου οι μαθητές του 1ου ΓΕ.Λ. Νέου Ηρακλείου συνεργάστηκαν με δύο μέλη της πολιτιστικής ομάδας μας, την Έλενα Σ. και τον Μάνο Μ.

Πρωτομαγιάτικο Στεφάνι

Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι είναι ένα έθιμο που μας συνδέει με τη γιορτή της άνοιξης. Σκοπός μας ήταν να δημιουργήσουμε μια όμορφη σύνθεση λουλουδιών που θα χάριζε ευφορία και χαρά σε εμάς και καλοτυχία ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ!

Παλιότερα η κατασκευή του αποτελούσε ιεροτελεστία καθώς τίποτα δεν φτιαχνόταν στην τύχη. Κάθε λουλούδι που έβαζαν πάνω στο στεφάνι σήμαινε κάτι. Για παράδειγμα τα τριαντάφυλλα, τα γαρίφαλα, οι πασχαλιές και τα γεράνια συμβόλιζαν το ανθισμένο σπίτι. Τα στάχυα και τα λουλούδια του κάμπου τα έβαζαν για μεγαλύτερη καρποφορία. Τα ανθισμένα κλωνάρια από ελιά ή αγιόκλημα συμβόλιζαν την ευτυχία του σπιτιού. Τέλος, έβαζαν ένα κεφάλι σκόρδο στο κέντρο του στεφανιού σαν προφύλαξη για το κακό μάτι. Σήμερα τα πράγματα είναι πιο απλά καθώς ο καθένας βάζει στο στεφάνι του ό,τι θέλει.

Λαζαράκια

Ήρθε ο Λάζαροςήρθαν τα Βάγια, ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα.
Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι, ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου!
 (κάλαντα του Λαζάρου)

Το Σάββατο του Λαζάρου το έχει περιβάλει ὁ λαός μας με όμορφα έθιμα. Ένα από αυτά είναι τα «Λαζαράκια» που συμβολίζουν το πέρασμα από το θάνατο στη ζωή μέσω της ανάστασης του Λαζάρου από τον Χριστό. Στα “Λαζαράκια” οι νοικοκυρές που τα έπλαθαν έδιναν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Όσα παιδιά είχε η οικογένεια τόσα “Λαζαράκια” έπλαθαν και στη θέση των ματιών έβαζαν δυο γαρίφαλα… Μέσα στην ζύμη συνήθιζαν να βάζουνε μέλι, καρύδια, σταφίδες ή ότι άλλο έβγαζε ο κάθε τόπος.

Στο πλαίσιο του πολιτιστικού μας προγράμματος πριν τις σχολικές διακοπές του Πάσχα αναβιώσαμε αυτό το  σπάνιο πλέον έθιμο. Τα παιδιά με μεγάλο ενθουσιασμό αγκάλιασαν αυτή την προσπάθεια και σύντομα η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του σχολείου μας μετατράπηκε σε εργαστήριο ζαχαροπλαστικής. Ακολουθώντας πιστά την παραδοσιακή συνταγή, το κάθε παιδί έπλασε το δικό του «Λαζαράκι» και περίμενε με ανυπομονησία να γευτεί το αποτέλεσμα της προσπάθειας του! Η δράση αυτή με βιωματικό τρόπο βοήθησε τα παιδιά να αναβιώσουν το συγκεκριμένο έθιμο αλλά κυρίως να συνειδητοποιήσουν ότι η παράδοση μπορεί να διατηρηθεί αν το επιδιώξουμε.

Βασιλόπιτα - Φλουρί - Ρόδι


Το Γαϊτανάκι


Το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα, το κέφι και το χιούμορ της Αποκριάς. Ο αριθμός των δώδεκα χορευτών λέγεται ότι δηλώνει τους μήνες του χρόνου που εναλλάσσονται ή τις Ώρες, τις μυθικές θεότητες του χρόνου. Σε πολλές κοινωνίες, κυρίως αγροτικές, το γαϊτανάκι συμβολίζει την ομόνοια και τη συναδελφικότητα. Ο κυκλικός χορός δηλώνει τον κύκλο της ζωής, από τη ζωή στον θάνατο, από τη λύπη στη χαρά, από τον χειμώνα στην άνοιξη και το αντίθετο.       

Κυριακή 18 Μαρτίου 2018

Επίσκεψη στο Θέατρο Ελληνικών Χορών "Δόρα Στράτου"

Η ομάδα μαθητών και καθηγητών του σχολείου μας που υλοποιεί κατά το τρέχον σχολικό έτος το πολιτιστικό πρόγραμμα «Σεργιάνι στην παράδοση» επισκέφτηκε το Θέατρο Ελληνικών Χορών «Δόρα Στράτου» στον λόφο Φιλοπάππου, για να παρακολουθήσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Χορός, μουσική, φορεσιά», στη διάρκεια του οποίου προσέγγισε με βιωματικό τρόπο όψεις της ελληνικής παράδοσης.
Συγκεκριμένα, οι μαθητές και οι μαθήτριες της ομάδας μας
  • παρακολούθησαν ταινία για την προσφορά της Δόρας Στράτου στη διαφύλαξη και ανάδειξη της ελληνικής παράδοσης με την ίδρυση του πρώτου μόνιμου μουσικοχορευτικού συγκροτήματος ελληνικών χορών στη χώρα μας, ένα όραμα για την υλοποίηση του οποίου η Δόρα Στράτου συνεργάστηκε με σημαντικές προσωπικότητες από τον χώρο της λαογραφίας και της τέχνης, όπως ο Τσαρούχης, ο Λουκάτος, ο Σίμων Καράς, ο Ανωγειανάκης κ.ά.  
  • προσδιόρισαν τις κατηγορίες και τα χαρακτηριστικά των παραδοσιακών μουσικών οργάνων, ενώ στη συνέχεια παρακολούθησαν βίντεο με σπουδαίους μουσικούς της παράδοσης (τον Πετρολούκα, τον Οικονομίδη κ.ά.) … «επί τo έργον»!
  • χόρεψαν χορούς από όλη την Ελλάδα, τη Θράκη, την Κρήτη, τη Μακεδονία, την Πελοπόννησο, τις Κυκλάδες, με την καθοδήγηση έμπειρων χορευτών του μουσικοχορευτικού συγκροτήματος «Δόρα Στράτου», οι οποίοι τους εξήγησαν τον ιδιαίτερο ρυθμό, την κίνηση, τις λαβές που έχει ο κάθε χορός ανάλογα με την περιοχή προέλευσής του.


  • φόρεσαν παραδοσιακές φορεσιές, γυναικείες και αντρικές, από τη Θράκη και τις Κυκλάδες, περιέγραψαν τα μέρη τους, γνώρισαν τα έθιμα που σχετίζονταν με το είδος τους και τα κομμάτια που τις αποτελούσαν (π.χ. οι μεταξωτές, μακριές πολύχρωμες κορδέλες που κρέμονται ως χαμηλά στην πλάτη στη γυναικεία θρακιώτικη ενδυμασία συμβόλιζαν τα προξενιά της γυναίκας που τη φορούσε), κατανόησαν τους πρακτικούς λόγους που υπαγόρευσαν τη μορφή κάθε φορεσιάς (π.χ. οι «κορφουλήθρες», τα κάθετα ανοίγματα στο ύψος του στήθους, διευκόλυναν τις Θρακιώτισσες στον θηλασμό, ενώ οι βράκες εξυπηρετούσαν τους Κυκλαδίτες στις ναυτικές τους ασχολίες) συνειδητοποιώντας πως η παραδοσιακή ενδυμασία αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών, καθώς αποκαλύπτει τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες και τις αξίες μιας κοινωνίας, είναι στοιχείο πολιτιστικής ταυτότητας ενός τόπου, γι’ αυτό η συλλογή και η διαφύλαξή της έχουν μεγάλη σημασία.

  • παρακολούθησαν σύντομο ντοκιμαντέρ που παρουσίαζε τα στάδια της κατεργασίας του μαλλιού για την κατασκευή υφασμάτων στις παραδοσιακές κοινωνίες, διαδικασία που απαιτούσε, όπως διαπίστωσαν, όχι μόνο χρόνο αλλά και μεγάλη υπομονή.
  • είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στον χώρο του Θεάτρου, να πληροφορηθούν την ιστορία της κατασκευής του, να παρατηρήσουν τα σχεδιασμένα από τον Σπύρο Βασιλείου σκηνικά του και τέλος να διασκεδάσουν χορεύοντας παραδοσιακούς - αλλά και μοντέρνους – χορούς στην ορχήστρα του.
  • εξερεύνησαν τον περιβάλλοντα χώρο του Θεάτρου απολαμβάνοντας την επαφή με τη φύση.

Ακολουθούν οι εντυπώσεις κάποιων μαθητών μας από την επίσκεψη.

«Ευχάριστη και διασκεδαστική ήταν η επίσκεψή μας στο Θέατρο Ελληνικών Χορών «Δόρα Στράτου» που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του πολιτιστικού μας προγράμματος. Αφού παρακολουθήσαμε ένα ενδιαφέρον βίντεο σχετικό με τη ζωή και το έργο της ιδρύτριας, ενημερωθήκαμε για τα παραδοσιακά μουσικά όργανα και τα είδη τους. Στη συνέχεια, χορέψαμε παραδοσιακούς χορούς από διάφορες περιοχές της πατρίδας μας και γνωρίσαμε την ελληνική παραδοσιακή φορεσιά. Τέλος, περιηγηθήκαμε στο υπαίθριο θέατρο, όπου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες παρουσιάζονται στο ευρύ κοινό χορευτικές παραστάσεις. Η επίσκεψή μας ήταν ένα πραγματικό σεργιάνι στην παράδοση!»

«Ένιωσα υπερηφάνεια για τη Δόρα Στράτου και το έργο της.»

«Πρέπει να συνεχίσουμε την παράδοση των ελληνικών χορών!»

«Ενθουσιάστηκα, γιατί ήμαστε όλοι μαζί και μάθαμε καινούργιους χορούς.»

«Ένιωσα υπερηφάνεια για την κληρονομιά του τόπου μας και την ομορφιά της παράδοσής μας.»

«Το πρόγραμμα μου κίνησε το ενδιαφέρον και το παρακολούθησα με αμείωτη προσοχή και ευχαρίστηση μέχρι το τέλος. Η πιο όμορφη στιγμή ήταν η βόλτα στον χώρο γύρω από το Θέατρο.»




Σάββατο 3 Μαρτίου 2018

"Τα άστρα στήσανε χορό"

Το 3ο Γυμνάσιο Αμαρουσίου συμμετέχει στον μαθητικό διαγωνισμό τραγουδιού «Κάν’ το ν΄ακουστεί» 2018 με το τραγούδι «Τα άστρα στήσανε χορό» (συμμετοχή 48) που συνέθεσαν μέλη του πολιτιστικού προγράμματος «Σεργιάνι στην παράδοση» εμπνεόμενα από τους παραδοσιακούς χορούς και τον έναστρο ουρανό, με σκοπό να αναδείξουν με έναν ευφάνταστο τρόπο τη σημασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στην εποχή της παγκοσμιοποίησης συμβάλλοντας έτσι στη διαιώνιση και διατήρηση της λαϊκής παράδοσης.  

Στο τραγούδι οι προσωποποιημένοι αστερισμοί (Ωρίωνας, Άρκτος, Πούλια, Αυγερινός, Ανδρομέδα) χορεύουν καλαματιανό, αντικριστό, μπάλο, πεντοζάλη, ζεϊμπέκικο ενώνοντας τον ουρανό με τη γη, το σύμπαν με τον άνθρωπο, την ύλη με το πνεύμα, το παρόν με το παρελθόν, την παράδοση με την αιωνιότητα.

Στίχοι: Βασιλική, Μαρκέλλα / Μουσική: Μαριαλένα / Τραγούδι: Μαριαλένα, Έλενα / Κιθάρα: Κωστής, Μαρκέλλα / Κρουστά (Mπεντίρ): Ιωάννα / Χορωδία: Νικολίνα, Γιώργης, Αγγελική, Βασιλική, Κέλλυ, Κατερίνα, Άρτεμις / Ηχογράφηση: Λένια, Δημοσθένης, Βασίλης / Υπεύθυνες καθηγήτριες: Αθανασία Τριανταφύλλου, Θεοδώρα Αλεξοπούλου 

Φωτογραφικό υλικό από τις πρόβες και την τελική ηχογράφηση του τραγουδιού!






Χορεύοντας τη "Σκούπα" της Λέρου!

Πρόκειται για χορό εύθυμο, σκωπτικό, που έχει πια ξεχαστεί. Ηταν ιδιαίτερα δημοφιλής στους βοσκούς και τους ξωτάρηδες, που τον χόρευαν καλύτερα. Δεν έλειπε από τα γλέντια και ιδιαίτερα από εκείνα των Αποκριών. Χορεύεται από 6-7 ζευγάρια και κάποιον που αντί για ντάμα βαστά μια σκούπα και τραγουδά "Μαυρομάτα, μαυρομάτα, συ μου τά 'κλεψες τα νιάτα..." και συνεχίζει με έμμετρα πειράγματα και αστεία. Οι άλλοι του απαντούν και τον κοροϊδεύουν, αυτός τους κυνηγά και τους χτυπά με τη σκούπα. Κάποτε φωνάζει "Αλλαγή" και τότε όλοι πρέπει να αλλάξουν ντάμες κι αυτός να προλάβει να αρπάξει την ντάμα κάποιου. Οποιος μείνει χωρίς ντάμα χορεύει με τη σκούπα...! (πηγή: Πανδέκτης)